سیستم‌های ایمنی خودرو: محافظت از شما و عزیزانتان در جاده‌ها – راهنمای جامع از تکتازخودرو

در دنیای مدرن امروز، خودروها نه تنها وسیله‌ای برای جابجایی هستند، بلکه به عنوان یک فضای امن برای شما و خانواده‌تان عمل می‌کنند. به همین دلیل، **سیستم‌های ایمنی خودرو** از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. این سیستم‌ها، که از ساده‌ترین تجهیزات تا پیشرفته‌ترین فناوری‌ها را شامل می‌شوند، به طور مداوم در حال تکامل هستند تا رانندگی را ایمن‌تر و مطمئن‌تر سازند. در این مقاله جامع از **تکتازخودرو**، به بررسی کامل انواع سیستم‌های ایمنی خودرو، از تجهیزات پایه‌ای و ضروری گرفته تا سیستم‌های پیشرفته و هوشمند، خواهیم پرداخت. هدف ما این است که شما را با این فناوری‌ها آشنا کرده و به شما کمک کنیم تا هنگام خرید خودرو، انتخابی آگاهانه و هوشمندانه داشته باشید.

1. کیسه هوا (ایربگ): محافظی در یک چشم بر هم زدن

کیسه‌های هوا، یکی از قدیمی‌ترین و موثرترین سیستم‌های ایمنی خودرو هستند که دهه‌هاست در خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه، تقریباً تمامی خودروهای جدید به کیسه هوا مجهز هستند و این کیسه‌ها سالانه جان صدها نفر را در تصادفات جاده‌ای نجات می‌دهند.

**نحوه عملکرد:** کیسه‌های هوا دارای حسگرهایی هستند که برخورد را در جلو، کنار یا عقب خودرو تشخیص می‌دهند و در یک میلی‌ثانیه (یعنی در یک چشم بر هم زدن) باد می‌شوند. این سرعت عمل، از برخورد سر و سینه سرنشینان با اجزای داخلی خودرو جلوگیری کرده و خطر آسیب‌دیدگی را به شدت کاهش می‌دهد.

انواع کیسه هوا:

* **کیسه هوای نیم‌تنه:** معمولاً در صندلی تعبیه می‌شوند و به منظور کاهش آسیب‌های شکم و لگن در تصادفات جانبی طراحی شده‌اند.
* **کیسه هوای پرده‌ای:** در اواخر دهه 1990 عرضه شدند و اولین کیسه‌های درب خودرو بودند. این کیسه‌ها، با ثابت نگه داشتن سرنشینان، از سر در برابر ضربه و آسیب محافظت می‌کنند.
* **کیسه هوای جانبی:** شامل کیسه‌های پرده‌ای و نیم‌تنه هستند و خطر آسیب‌دیدگی به سر را در هنگام تصادفات جانبی کاهش می‌دهند. برخی از آن‌ها به سنسورهای واژگونی مجهزند تا تشخیص دهند که خودرو پس از برخورد، شروع به غلتیدن می‌کند یا خیر.
* **کیسه هوای زانو:** معمولاً در زیر فرمان قرار دارند و از راننده یا مسافر در برابر آسیب‌های زانو مانند کبودی یا شکستگی استخوان محافظت می‌کنند.
* **کیسه هوای عقب:** شامل کیسه هوای مرکزی و شیشه عقب هستند که می‌توانند از برخورد سرنشینان صندلی عقب با یکدیگر یا با شیشه عقب جلوگیری کنند.
* **کمربند ایمنی بادی:** بیشتر برای محافظت از کودکان در صندلی عقب طراحی شده‌اند. این کیسه‌ها از صدمات سر، قفسه سینه و گردن محافظت می‌کنند و برای اینکه به درستی کار کنند، باید به درستی بسته شوند.
* **کیسه هوای عابر پیاده:** برای محافظت از عابران پیاده در هنگام برخورد با وسیله نقلیه طراحی شده‌اند و در قسمت بیرونی خودرو قرار دارند.

2. کمربند ایمنی: ساده اما حیاتی

کمربندهای ایمنی، یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی خودرو هستند و نبستن آن‌ها در بسیاری از کشورها تخلف محسوب می‌شود. این تجهیزات، مانند کیسه‌های هوا، به عنوان یک سیستم مهار اولیه (PRS) شناخته می‌شوند و نقش مهمی در حفاظت از راننده و سرنشینان دارند.

**نحوه عملکرد:** کمربندهای ایمنی مدرن، با ثابت نگه داشتن فرد روی صندلی در صورت توقف ناگهانی، از پرت شدن او به جلو و برخورد با اجزای داخلی خودرو جلوگیری می‌کنند.

انواع کمربند ایمنی:

* **کمربند دونقطه‌ای یا کمری:** در این کمربندها، تسمه از یک طرف کمر به طرف دیگر عبور داده می‌شود (به دو نقطه وصل می‌شود).
* **کمربند Sash:** برای بستن این کمربند، باید بند را از کنار شانه بکشید و به سگکی که در کنار صندلی قرار دارد، وصل کنید.
* **کمربند سه نقطه‌ای:** بندی به طور همزمان از روی سینه و کمر عبور می‌کند و در کنار صندلی و نزدیک لگن، بسته می‌شود. از این کمربند در وسایل نقلیه مدرن استفاده می‌شود.
* **کمربند روی صندلی:** این نوع کمربند، همان کمربند ایمنی سه نقطه‌ای است که روی صندلی تعبیه شده است.
* **کمربند ایمنی پنج نقطه‌ای:** این کمربندها دو تسمه شانه‌ای دارند که به مرکز کمربند کمری متصل می‌شوند. معمولاً در صندلی‌های ایمنی کودک از این نوع کمربند استفاده می‌شود.
* **کمربند شش نقطه‌ای:** این نوع کمربند، همان کمربند ایمنی پنج نقطه‌ای با بند اضافی بین پاهاست که در مسابقات اتومبیلرانی استفاده می‌شود.

3. ترمز ضد قفل (ABS): کنترل در شرایط اضطراری

در گذشته، هنگام ترمزهای شدید، چرخ‌های خودرو قفل می‌کردند و از کنترل خارج می‌شدند؛ در نتیجه هدایت خودرو تقریباً غیرممکن می‌شد. اما امروزه با آمدن ترمز ضد قفل (ABS)، چرخ‌ها حتی در ترمزهای شدید هم قابل کنترل هستند.

**نحوه عملکرد:** سیستم ABS از چهار سنسور استفاده می‌کند تا اطلاعات مربوط به سرعت چرخش هر چرخ را به واحد کنترل الکترونیکی خودرو (ECU) ارسال کند. هنگامی که ترمز می‌کنید و حرکت چرخ‌ها کُند می‌شود، این سیستم با کنترل سرعت چرخش هر چرخ، نیروی ترمز را تنظیم می‌کند تا از لغزش خودرو جلوگیری شود.

4. سیستم کنترل کشش (TCS): جلوگیری از هرزگردی

سیستم کنترل کشش (TCS) به حفظ ایمنی خودروها کمک زیادی می‌کند و می‌تواند از تصادفات ناشی از خطای راننده (به خصوص راننده‌های کم‌تجربه) در پیچ‌ها یا لغزش خودرو در سطوح برفی و لغزنده جلوگیری کند.

**نحوه عملکرد:** سیستم الکترونیکی کنترل کشش به ECU خودرو متصل است و مانند ABS حسگرهایی دارد تا بررسی کند سرعت واقعی چرخش چرخ‌ها چقدر است. هنگامی که یک چرخ با سطح جاده اصطکاک کافی ندارد، سیستم کشش و ABS سرعت را کاهش می‌دهند تا دوباره اصطکاک به حد مناسب برسد.

5. سیستم هشدار تصادف: هشداری به موقع

با توجه به اینکه بسیاری از خودروهای جدید به اینترنت یا تلفن راننده متصل می‌شوند، برخی از تولیدکنندگان خودرو مانند فورد، سیستمی معرفی کرده‌اند که در صورت وقوع تصادف، به طور خودکار با اورژانس تماس بگیرد و تصادف و محل دقیق خودرو را اطلاع دهد.

**نحوه عملکرد:** این سرویس توسط ECU راه‌اندازی می‌شود. ECU باز شدن کیسه‌های هوا را نشانه‌ای از تصادف می‌داند و سیستم هشدار تصادف را فعال می‌کند. با کمک این سیستم و در صورت وقوع تصادفات شدید، شانس زنده ماندن مصدوم‌ها بیشتر می‌شود؛ به ویژه در جاده‌های کم‌ تردد یا در اواخر شب که ممکن است کسی برای کمک به آسیب‌دیدگان حادثه وجود نداشته باشد.

6. دوربین دید عقب: دیدی فراتر از آینه

دوربین دید عقب یکی از انواع دوربین‌های خودرو است و معمولاً در سپر عقب، اطراف پلاک خودرو، قفل درب صندوق عقب یا روی درب عقب نصب می‌شود. این دوربین ایمنی خودروها را بالا می‌برد و تنها زمانی فعال می‌شود که خودرو در وضعیت دنده عقب باشد.

**نحوه عملکرد:** اکثر دوربین‌های عقب در وسایل نقلیه جدیدتر، با ترسیم خطوطی موازی به اندازه عرض خودرو، به راننده کمک می‌کنند راحت پارک کند. نسخه‌های پیشرفته‌تر به جز خطوط موازی، خطوط خمیده‌ای هم دارند تا راننده بتواند خودرو را برای پارک و دنده عقب بهتر هدایت کند. این دوربین‌ها برای دیدن عابران پیاده یا سایر اشیاء پشت وسیله نقلیه هم بسیار ارزشمندند.

7. کنترل پایداری الکترونیکی (ESC): حفظ تعادل در شرایط بحرانی

سیستم کنترل پایداری الکترونیکی با استفاده از سنسورهای ABS و ترمز چهار چرخ مستقل، خودرو را در جهت دلخواهتان هدایت می‌کند. سیستم کنترل پایداری از ABS و کنترل کشش پیچیده‌تر است و از حسگرهای بیشتری استفاده می‌کند. این سنسورهای اضافی انحراف (حرکت جانبی) و زاویه فرمان را اندازه گیری می‌کنند.

**نحوه عملکرد:** اگر خودرو به طرفین منحرف شود، سیستم کنترل پایداری با کمک ABS و کنترل کشش برای بازگرداندن خودرو به مسیر استفاده می‌کند. یعنی ترمز روی چرخ‌ها اعمال می‌شود تا سرعت کم یا تعدیل شود. این سیستم، کاملا خطر را رفع نمی‌کند، چون به هر حال نمی‌تواند بر قوانین فیزیکی غلبه کند، اما حداقل به توقف خودرو در جهت مستقیم کمک می‌کند.

8. لچ مخصوص کودک (LATCH): نصب آسان و ایمن صندلی کودک

لچ (LATCH مخفف Lower Anchors and Tethers for Children) برای سهولت در نصب صحیح صندلی ایمنی کودک بدون استفاده از کمربند ایمنی، طراحی شده است و برای تمامی صندلی‌ها مناسب است.

9. سیستم مانیتورینگ فشار تایر (TPMS): هشداری برای لاستیک کم‌باد

این سیستم سنسوری در داخل هر لاستیک دارد تا بر فشار هوای داخل آن نظارت کند و اگر کم شود، به راننده هشدار دهد که لاستیک کم‌باد است. برخی از سیستم‌ها به طور لحظه‌ای فشار باد هر لاستیک را روی نمایشگر نشان می‌دهند.

 10. ترمز کمکی (یا کمکترمز): یاری در ترمزگیری

واکنش افراد به حادثه متفاوت است؛ اگر در مواقع حساس نتوانید به موقع و به طور کامل ترمز را فشار دهید، کمکترمز به یاری شما می‌آید و خودش کامل ترمز می‌کند. در بسیاری از مدل‌های جدید خودرو، کمکترمز، به منظور ایمن‌تر و کارآمدتر کردن ترمز اضطراری (ترمز دستی) طراحی شده است و به راننده کمک می‌کند سریعتر خودرو را متوقف و از تصادف جلوگیری کند.

**نحوه عملکرد:** ترمز کمکی معمولاً بر اساس آستانه نیروی ترمزی که خودروی شما بر اساس آن تنظیم شده است، کار می‌کند. اگر به قدری محکم ترمز کنید که از این آستانه عبور کند، ECU آن را ترمز اضطراری در نظر می‌گیرد و قدرت کامل را به ترمزها اعمال می‌کند؛ بنابراین ماشین می‌تواند سریعتر متوقف شود. ترمز کمکی تا زمانی که راننده پدال ترمز را رها کند، فعال خواهد بود.

11. هشدار برخورد از جلو (FCW): پیشگیری از تصادف

سیستم ایمنی هشدار برخورد، یکی از فناوری‌های ایمنی پیشرفته در این روزهاست. این سیستم ایمنی خودرو با استفاده از دوربین‌ها، رادار، لیزر یا ترکیبی از این سه، اتومبیل‌ها یا سایر اشیاء را در جلوی وسیله نقلیه شما تشخیص می‌دهد. نمونه‌های پیچیده‌تر FCW می‌توانند عابران پیاده، دوچرخه‌سواران و حتی حیوانات را هم تشخیص دهند.

**نحوه عملکرد:** اگر این سیستم، برخورد احتمالی با جسمی را تشخیص دهد، سیستم هشدار فعال می‌شود. این هشدار ممکن است بصری، شنیداری، لرزشی یا ترکیبی از این سه باشد. بسیاری از سیستم‌های جدیدتر FCW شامل ترمز اضطراری خودکار (AEB) هم هستند.

12. سیستم کنترل پیچیدن در تقاطع (ITA): ایمنی در تقاطع‌ها

این سیستم ایمنی خودرو، با کمک ترمز اضطراری خودکار و سیستم هشدار برخورد، تقاطع‌ها را برای جلوگیری از برخورد احتمالی بررسی می‌کند.

**نحوه عملکرد:** این سیستم می‌تواند وسایل نقلیه، عابران پیاده یا دوچرخه‌ای را که از مسیر شما عبور می‌کنند، شناسایی کند و به شما هشدار می‌دهد که یک وسیله نقلیه در جهت مخالف شما در حال حرکت است. در صورتیکه راننده واکنشی نشان ندهد، هم هشدار برخورد و هم ترمز خودکار فعال می‌شوند.

13. هشدار خروج از مسیر (LDW): ماندن در خط

سیستم هشدار خروج از مسیر، از دوربینی که در جلوی خودرو نصب می‌شود، استفاده می‌کند تا روی حرکت خودرو نظارت کند. این سیستم هنگامی که خودرو در حال منحرف شدن و نزدیک شدن به نشانگرهای خطوط اطراف جاده باشد، هشدار می‌دهد تا به مسیر برگردید. این هشدار ممکن است بصری، شنیداری، لرزشی یا ترکیبی از این سه باشد. معمولاً اگر هنگام تغییر لاین از چراغ راهنما استفاده نکنید، LDW هشدار می‌دهد. سیستم‌های پیشرفته‌تر LDW، در صورتیکه از مسیر خارج شوید، شما را به مسیر برمی‌گردانند.

14. دستیار حفظ مسیر (LKA): کمک در ماندن بین خطوط

LKA یک نسخه پیچیده‌تر از هشدار خروج از مسیر است. در این سیستم هم از دوربین برای نظارت بر وضعیت خودرو و اطمینان از حرکت در بین خطوط استفاده می‌شود. LKA می‌تواند از فرمان برای بازگشت به مسیر استفاده کند. برخی از سیستم‌ها از یک ترمز مستقل ABS برای ترمز آرام چرخ، هنگام عبور از خط استفاده می‌کنند.

**نحوه عملکرد:** اگر بخواهید لاین خودرو را تغییر دهید اما راهنما نزنید، دستیار حفظ مسیر، اجازه تعییر لاین را نمیدهد.

15. کمک به حرکت در مرکز مسیر (LCA): رانندگی راحت‌تر در مسیر

LCA (Lane-Center Assist)، شکل پیشرفته‌تری از سیستم ایمنی هشدار خروج از مسیر (LDW) است و نقش فعال‌تری در نگه داشتن خودرو در لاین خود دارد. همچنین، از یک دوربین در جلو برای نظارت بر مسیر حرکت خودرو استفاده می‌کند.

**نحوه عملکرد:** زمانی که خودرو بیش از حد به یک طرف جاده منحرف شده باشد و راننده آن را به مسیر برنگرداند، سیستم LCA خودرو را به مسیر بازمی‌گرداند. LCA ممکن است فقط زمانی کار کند که کروز کنترل تطبیقی فعال باشد.

16. دستیار ردیابی مسیر (LTA): هدایت بدون خط

این سیستم ایمنی خودرو به رانندگان کمک می‌کند تا بدون انحراف به مسیر ادامه دهند. اگر مسیر خطوطی نداشته باشد، در این صورت نمی‌توان از LCA کمک گرفت؛ اما با کمک دستیار ردیابی مسیر می‌توان بدون انحراف در جاده حرکت کرد. این سیستم ایمنی خودرو هم با کروز کنترل تطبیقی خودرو کار می‌کند.

17. هشدار برخورد و تشخیص عابر پیاده: پیشگیری از آسیب به عابران

هرقدر که سیستم‌های ایمنی خودرو پیشرفته‌تر می‌شوند، فناوری‌های بیشتری هم برای جلوگیری از تصادف معرفی می‌شوند. یکی از این سیستم‌ها، هشدار برخورد و تشخیص عابر پیاده است که کمک می‌کند تا از تصادف پیشگیری کنید.

**نحوه عملکرد:** سیستم‌های هشدار برخورد ترکیبی از فناوری رادار، لیزر یا سنسورهای اولتراسونیک هستند که معمولاً در هر دو طرف سپر عقب تعبیه شده‌اند و برای تشخیص اشیاء اطراف خودرو استفاده می‌شوند. برخی از سیستم‌های پیشرفته‌تر، از دوربین‌های جانبی هم استفاده می‌کنند. هنگامی که یک شیء شناسایی می‌شود، سیستم هشدار می‌دهد. این هشدار می‌تواند به شکل چراغ‌های هشدار روی ستون‌های جلو، آینه‌های بیرونی، یا در صورت مجهز بودن خودروی شما به نمایشگر هدآپ، به نمایش درآید. در صورتیکه خودرو به فرمان لمسی یا صندلی برقی مجهز باشد، هشدار به آن‌ها ارسال می‌شود. در برخی شرایط، اگر برای واکنش خیلی دیر شده باشد، برای جلوگیری از برخورد، ترمزهای اضطراری خودکار فعال می‌شوند.

 18. سیستم هشدار نقطه کور (BSM): دیدن آنچه پنهان است

رانندگی در بزرگراه ممکن است خسته‌کننده باشد و رانندگان به راحتی تمرکز خود را در مسیر طولانی از دست بدهند. خودروهای جدید برای کمک به حفظ ایمنی در بزرگراه ها، به فناوری رادار نقاط کور و هشدار خروج از خط مجهز شدهاند که احتمال برخورد شدید با سرعت بالا را کاهش میدهد.

**نحوه عملکرد:** مانند سیستم‌های هشدار برخورد، هشدارهای خروج از خط و نقاط کور با کمک فناوری رادار، لیزر و دوربین کار می‌کنند. این فناوری‌ها به طور مداوم موقعیت خودرو را در جاده کنترل می‌کنند و به شما می‌گویند که چه زمانی یک شیء در نقطه کور شما قرار گرفته است. این هشدارها هم برای رانندگی در بزرگراه و هم برای رانندگی در داخل شهر ضروری هستند.

19. ترمز اضطراری اتوماتیک عقب (RAEB): ایمنی در دنده عقب

ترمز خودکار هنگام احساس برخورد در هنگام دنده عقب فعال می‌شود. این سیستم ایمنی خودرو می‌تواند عابر پیاده را هم تشخیص دهد.

20. هشدار ترافیک عقب (RCTW): آگاهی از محیط اطراف

RCTW زمانی فعال می‌شود که وسیله نقلیه مثلا در پارکینگ یا خیابان در وضعیت دنده عقب است و به عقب می‌رود. این سیستم ایمنی خودرو، به شما در مورد وسایل نقلیه‌ای که از هر طرف به شما نزدیک می‌شوند، هشدار می‌دهد. این هشدار می‌تواند صوتی، بصری یا لرزشی باشد. برخی از سیستم‌های RCTW مجهز به ترمز کامل خودکار هستند و از بروز مشکل جلوگیری می‌کنند.

21. رانندگی نیمه‌خودران: گامی به سوی آینده

رانندگی نیمه‌خودران ترکیبی از سیستم‌های کمکی راننده پیشرفته (ADAS) است که به خودرو امکان می‌دهد تا برخی از وظایف رانندگی را به طور خودکار انجام دهد. این سیستم‌ها هنوز به نظارت دائمی راننده نیاز دارند، اما می‌توانند در شرایط خاص مانند رانندگی در بزرگراه یا ترافیک سنگین، به راننده کمک کنند.

جمع‌بندی و سخن پایانی از تکتازخودرو

در این مقاله جامع، به بررسی 21 مورد از مهم‌ترین سیستم‌های ایمنی خودرو پرداختیم. از کیسه‌های هوا و کمربند ایمنی که تجهیزات پایه‌ای و ضروری هستند، تا سیستم‌های پیشرفته‌ای مانند هشدار برخورد، کنترل پایداری الکترونیکی و رانندگی نیمه‌خودران، همگی نقش مهمی در حفظ ایمنی راننده و سرنشینان در جاده‌ها ایفا می‌کنند.

هنگام خرید خودرو، توجه به این سیستم‌های ایمنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با انتخاب خودرویی مجهز به این فناوری‌ها، می‌توانید آرامش خاطر بیشتری در رانندگی داشته باشید و از سلامت خود و عزیزانتان محافظت کنید.

**تکتازخودرو** همواره در تلاش است تا با ارائه اطلاعات دقیق و جامع درباره خودروها و فناوری‌های نوین، به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاور